Zakelijke gegevens - Boek
Auteur: Willem Frederik Hermans
Titel: De donkere kamer van Damokles
Aantal blz.: 334
Uitgegeven: 1958
Genre: Oorlogsroman
Zakelijke gegevens - Auteur
Naam: Willem Frederik Hermans
Geboortedatum: 1 september 1921
Geboorteplaats: Amsterdam, Nederland
Overleden 27 april 1995, Utrecht
Geslacht: Man
Recensies
1: Vanaf vandaag staat de roman De donkere kamer van Damokles van W.F. Hermans de hele maand november centraal tijdens Nederland Leest 2012. Ter ere van de promotiecampagne van CPNB herlas NRC Boeken-recensent Rob van Essen Hermans’ roman: een ‘raadsel zonder sleutel’.
Nu nog een roman van Gerard Reve, en dan heeft Nederland Leest alle leden van de Grote Drie (of moet je tegenwoordig zeggen de Voormalige Grote Drie?) gehad: in 2008 stond Twee vrouwen van Harry Mulisch centraal, dit jaar (her)leest Nederland De donkere kamer van Damokles van W.F. Hermans.
Vreemde titel, goedbeschouwd, vergezocht en geforceerd. Het klinkt eerder als een novelle van Mulisch dan een roman van Hermans. Maar klassieke titels hebben de goede gewoonte zich los te zingen van hun achterliggende betekenis, en op dat abstracte niveau staat deze titel als een huis, onontkoombaar en vanzelfsprekend, met een mooie sombere klank en een goed ritme. Al zou ik niet graag de scholieren de kost geven die zich in de loop der jaren hebben afgevraagd waarom de man die blijkbaar de eigenaar is van de donkere kamer waar de alles beslissende film wordt ontwikkeld, alleen in de titel bij naam wordt genoemd en verder in het boek niet voorkomt. Lees meer, klik op link
2: RECENSIE Als 'De avonden' van Gerard Reve een sitcom is, dan is 'De donkere kamer van Damocles' van W.F. Hermans een thriller. Ik heb de titel altijd een wat gezochte contaminatie gevonden maar daarmee hielden mijn bezwaren ook direct op, want de dag dat ik het boek kreeg, zo te zien op zeventienjarige leeftijd, las ik het in één ruk uit. Het is (net als 'Het glinsterend pantser' van Simon Vestdijk) zo'n roman die de brug van jongensboeken naar 'echte' literatuur slaat: spannend en complex aan de oppervlakte maar met daaronder een diepere, noem het filosofische boodschap die je ongemerkt tijdens het lezen mee krijgt, over de onkenbaarheid van de wereld. Lees meer, klik op link
Samenvatting
Henri Osewoudt verlaat zijn geboortedorp om bij zijn oom en tante te gaan wonen omdat zijn moeder zijn vader heeft vermoord. Hij groeit op in Amsterdam, heeft een relatie met zijn nicht en doet aan judo. Als hij achttien is geeft hij aan geen interesse te hebben in studie, hij trouwt met zijn nicht, Ria Nauta, en verhuist terug naar Voorschoten waar hij de sigarenzaak van zijn vader heropent. Zijn moeder komt bij Henri en Ria inwonen. De oorlog begint. Osewoudt wordt afgekeurd en hoeft dus niet het leger in, maar helpt wel bij de burgerwacht van Voorschoten.
Op een dag komt Dorbeck met wat andere soldaten de winkel binnen, Dorbeck laat een fotorolletje bij Osewoudt achter om te laten ontwikkelen. Als Dorbeck twee dagen later terugkomt zijn de foto’s nog niet klaar, maar heeft Nederland al gecapituleerd en wil Dorbeck dat Osewoudt hem een pak leent en zijn uniform en pistool begraaft. Osewoudt doet dit alles. Als Osewoudt de foto’s wil ontwikkelen mislukt dit, maar omdat hij zoiets niet aan Dorbeck wil vertellen koopt hij een Leica en maakt zelf foto’s van militaire objecten.
Hierna krijgt Osewoudt opnieuw een opdracht van Dorbeck. Hij moet naar Haarlem gaan en krijgt daar een pistool in zijn hand gedrukt waarmee hij samen met Dorbeck en Zewuster een moord pleegt. Osewoudt is bang dat de zoon van de drogist, die een NSB'er is, hen gezien heeft.
Osewoudt hoort een tijd lang niets van Dorbeck, maar ontvangt dan een brief of hij de foto's van het allereerste rolletje naar een bepaalde postbus wil sturen. Osewoudt wil een ontmoeting met Dorbeck en gaat dus naar de postbus toe om te zien wie de post ophaalt, het wordt opgehaald door een heilsoldate.
Vrij snel daarna wordt hij opgebeld door Elly Meier, zij zegt uit Engeland te komen en dringend op zoek te zijn naar een schuilplaats. Hij brengt haar naar zijn oom in Amsterdam. Hij hoort via via dat zijn moeder en Ria zijn opgepakt en kan nu zelf ook niet langer naar huis toe. Bij de Joodse studente Marianne, met wie hij een relatie begint, laat hij zijn haar zwart verven. Hij lijkt nu precies op Dorbeck.
Opnieuw volgt er een opdracht van Dorbeck. Dit keer gaat het om een hoge man van de Gestapo die uit de weggeruimd moet worden. Osewoudt werkt bij deze opdracht samen met een andere vrouw wanneer zij beiden terugreizen met de trein wordt de vrouw opgepakt. Osewoudt niet. Maar wanneer hij diezelfde avond met Marianne in de bioscoop zit ziet hij zijn eigen foto op het scherm verschijnen met als aankondiging dat hij opgepakt moet worden. Hij vlucht wel maar het duurt niet lang of hij wordt opgepakt. Hij wordt gemarteld en belandt in het ziekenhuis, maar wordt daaruit bevrijd. Hij duikt onder bij Labare waar hij in een volledig verduisterde kelder foto's ontwikkeld. Maar ook hier is hij niet veilig want wanneer de Duitsers het pand van Labare overvallen wordt Osewoudt toch opgepakt.
Tijdens deze tweede gevangenschap wordt Osewoudt beter behandeld, wat hij vooral te danken heeft aan de hooggeplaatste Ebernuss die een zwak voor Osewoudt lijkt te hebben. Ebernuss probeert zijn vertrouwen te winnen door Marianne, die Osewoudts kind draagt, vrij te laten. Toch twijfelt Ebernuss aan de verhalen die Osewoudt over Dorbeck vertelt en wil daarom Dorbeck ontmoeten. Samen met Osewoudt gaat hij naar een halfgeheim café waar inderdaad ook Dorbeck aanwezig is. Die laatste geeft hem kristallen om de wijn van Ebernuss mee te vergiftigen en wanneer dat gebeurd is, vluchten Osewoudt en Dorbeck in de auto van Ebernuss. Dorbeck vertelt Osewoudt dat Ria nu samenwoont met de zoon van de apotheker en dat Marianne aan het bevallen is. Osewoudt krijgt een verpleegstersuniform waardoor hij door zijn kleine gestalte en baardloze gezicht onherkenbaar is. Als Osewoudt bij de kraamkliniek aankomt en naar Marianne informeert, krijgt hij het levenloze lichaampje van hun kind te zien. Hij is erg van slag en een Duitse soldaat die wel wat vriendelijks wil doen voor de mooie vrouw waar hij Osewoudt voor aanziet neemt hem mee in zijn auto en brengt hem naar Voorschoten. Daar doodt Osewoudt Ria en nadat ze nog wat verder gereden zijn doodt hij ook de Duitser. Met behulp van een arts komt hij uiteindelijk in Breda, dat al bevrijd is. Daar meldt hij zich direct maar tot zijn grote verbazing, wordt hij gearresteerd. Hij wordt zelfs naar Groot-Brittannië gebracht en het lukt hem niet om te bewijzen dat hij geen verrader is. Dorbeck is de enige die hem vrij zou kunnen pleiten, maar die is onvindbaar. Osewoudt lijkt zijn verstand te verliezen en wanneer hij wegrent wordt hij neergeschoten. Hij overlijdt aan zijn verwondingen.
Eigen recensie
Zoals je waarschijnlijk al wist gaat deze recensie over het boek "De donkere kamer van Damokles". Het boek gaat over een man genaamd Henri Osewoudt. Hij verlaat zijn geboorte dorp om bij zijn oom en tante te wonen, omdat zijn moeder zijn vader heeft doodgemaakt. Op een 18 jarige leeftijd trouwt hij met zijn nicht en heropent in een andere stad de sigarenzaak van zijn vader. Op een dag komt Dorbeck de winkel binnen waar hij een fotorolletje achter laat bij Osewoudt om het te laten ontwikkelen. Tijdens het ontwikkelen gaat er iets fout met het fotorolletje waardoor Osewoudt verplicht nieuwe foto's moest maken. Als Dorbeck de foto's komt ophalen stuurt hij Osewoudt op een missie om iemand te vermoorden. En om een lang verhaal kort te houden, Osewoudt vermoordt een aantal mensen, gaat een paar keer naar de gevangenis en wordt uiteindelijk dood geschoten.
Ik vond het boek totaal niet spannend en eerlijk gezegd heel saai, waarschijnlijk had ik teveel verwachtingen over dit boek door de vele aanbevelingen. Het boek is geschreven in moeilijke taal waardoor het ook heel verwarrend werd. Door de verwarring moest ik bepaalde stukjes 2 of soms wel 3 keer lezen. Het verhaal had ook zijn mooie momenten, op bepaalde punten van het verhaal wil je namelijk sneller lezen om bepaalde antwoorden te krijgen op vragen, maar dat gaat moeilijk als je de tekst niet snapt. Vooral de dood van Osewoudt op het einde vond ik geweldig.
Ik verwachtte een goed boek met veel spanningsbogen die mij wat zouden lijken, maar in plaats daarvan kreeg ik een boek geschreven met moeilijke woorden over een onderwerp waar ik niet veel verstand over had, namelijk de tweede wereldoorlog. Dus als je houdt van een goed oorlogsverhaal dat niet in simpele taal is geschreven dan is dit het beste boek voor jou.
Bronnen
